ថ្ងៃនេះខ្ញុំលើកយកពាក្យចំនួន២មកបង្ហាញអ្នកទាំងអស់គ្នា ដែលក្នុងនេះរួមមានពាក្យដូចជា ៖ កាលានុវត្ត និង កាលានុវត្តភាព ។ ពាក្យទាំង ២ នេះមិនមាននៅក្នុងវចនានុក្រមសម្ដេចសង្ឃរាជទេ ប៉ុន្ដែមាននៅក្នុងវចនានុក្រម ទិប យក់ថាវគុណ ។ ខាងក្រោមនេះជាអត្ថន័យនៃពាក្យទាំង២ នេះ ៖
កាលានុវត្ត (គុ ឬ កិ) (មកពីពាក្យ កាល + អនុវត្ត) ៖ ដែលត្រូវពេល សមស្របទៅនឹងពេលវេលា គួរដល់កាលដែលត្រូវធ្វើ ។ល។ ឧទាហរណ៍៖ កាលានុវត្តកិច្ចបានមកដល់ហើយ ដោយសារមានវិនិយោគជាច្រើនបានចូលមករកស៊ីនៅកម្ពុជា ហេតុនេះយើងត្រូវចាប់យកកិច្ចការនេះធ្វើ កុំទុកឲ្យពេលវេលាកន្លងទៅដោយឥតប្រយោជន៍ ។
កាលានុវត្តភាព (ន) ភាពដែលសមស្រប ដែលគួរដល់កាលវេលាត្រូវធ្វើ ដែលដល់កាលវេលាត្រូវអនុវត្ត ។ ឧទាហរណ៍៖ នៅតាមក្រុមហ៊ុន ឬ អង្គការនានាបានបង្កើតនូវកាលានុវត្តភាពសម្រាប់ប្រជាជនទូទៅ ដោយមិនប្រកាន់ពីរភេទ ចាស់ក្មេង ប្រុសស្រី។
បណ្ឌិត ច័ន្ទ សំណព្វ
